Werk jij met zzp’ers of ben je zelf zzp’er? Dan is het belangrijk om te weten wat schijnzelfstandigheid is en hoe je dit voorkomt. Want als het erop lijkt dat een zzp’er eigenlijk gewoon werkt als een werknemer, maar zonder de voordelen van loondienst, dan heb je te maken met schijnzelfstandigheid. En dat kan vervelende gevolgen hebben, voor beide partijen.
Daarom leggen we je hieronder duidelijk uit wat schijnzelfstandigheid precies is, waar je op moet letten én wat er verandert in de wetgeving vanaf 2025.
Waarom dit belangrijk is als je werk zoekt
Misschien heb je het wel eens gehoord: werken als ‘zzp’er’, of zelfstandig zonder personeel. Dat klinkt flexibel en vrij, maar het brengt ook risico’s met zich mee. Soms blijkt iemand helemaal geen echte zelfstandige te zijn, maar eigenlijk gewoon een werknemer. Dat noemen we schijnzelfstandigheid en het kan vervelende gevolgen hebben, vooral voor jou. Als schijnzelfstandige heb je vaak geen recht op belangrijke dingen zoals loon bij ziekte, pensioenopbouw of vakantiegeld. Je moet alles zelf regelen én zelf dragen als er iets misgaat. Veel mensen kiezen daarom liever voor een betrouwbare werkplek via een uitzendbureau. Dan weet je zeker dat alles goed geregeld is: van je loon tot je verzekering.
Bij ons hoef je je daar geen zorgen over te maken. Wij zorgen voor een heldere overeenkomst, duidelijke afspraken en zekerheid over je inkomen. Zo kun jij je richten op je werk – zonder gedoe of risico’s. Twijfel je of uitzendwerk bij jou past? We denken graag met je mee!
Wat is schijnzelfstandigheid en wat kun je ermee?
Schijnzelfstandigheid ontstaat als een zzp’er op papier zelfstandig werkt, maar in de praktijk gewoon werkt zoals een werknemer. Zonder contract, maar mét vaste werktijden, opdrachten van één opdrachtgever, en vaak ook nog op locatie.
Het risico? De zzp’er heeft geen vangnet zoals loondoorbetaling bij ziekte of pensioenopbouw. De opdrachtgever ontwijkt verplichtingen die bij een dienstverband horen. Dat wil de overheid voorkomen, omdat het leidt tot oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Daarom is er de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). Die maakt opdrachtgever én zzp’er samen verantwoordelijk voor een eerlijke en duidelijke werkrelatie.
Wanneer is er sprake van schijnzelfstandigheid?
De Belastingdienst kijkt naar drie hoofdzaken:
- Er is een gezagsverhouding
De opdrachtgever bepaalt wat er moet gebeuren, wanneer en op welke manier. Net als bij een gewone werknemer. Ook als er sprake is van vaste werktijden, verplichte aanwezigheid of het volgen van instructies. - De zzp’er werkt niet écht zelfstandig
Hij/zij werkt vooral voor één opdrachtgever, gebruikt de spullen van het bedrijf en loopt nauwelijks financieel risico. - De zzp’er werkt op locatie van de opdrachtgever
En doet daar precies hetzelfde als collega’s in loondienst, onder dezelfde omstandigheden.
Kortom: als het er uitziet als loondienst, voelt als loondienst en werkt als loondienst… dan is het volgens de Belastingdienst misschien ook loondienst.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?
Of je nu opdrachtgever bent of zzp’er: met duidelijke afspraken en bewust gedrag kun je veel misverstanden en risico’s voorkomen.
Voor zzp’ers:
- Werk voor meerdere opdrachtgevers
Zo toon je aan dat je echt zelfstandig bent. - Bepaal zelf je werktijden en werkwijze
Geen instructies opvolgen alsof je in loondienst bent. - Gebruik eigen materialen en middelen
Denk aan laptop, gereedschap, e-mailadres, etc. - Houd een goede administratie bij
Met heldere facturen, urenregistraties en opdrachten. - Leg afspraken vast in een contract
Gebruik eventueel een modelovereenkomst van de Belastingdienst.
Voor opdrachtgevers:
- Geef vrijheid in werkwijze
Geef aan wat er moet gebeuren, maar laat de zzp’er bepalen hoe en wanneer. - Voorkom aansturing zoals bij personeel
Geen verplichte vergaderingen of beoordelingsgesprekken. - Beperk de duur en exclusiviteit van opdrachten
Voorkom dat iemand alleen voor jou werkt, voor lange tijd. - Gebruik duidelijke opdrachtomschrijvingen of overeenkomsten
En leg vast dat het om een zelfstandige samenwerking gaat.
Wet DBA en handhaving per 2025
De Wet DBA geldt al sinds 2016, maar werd lange tijd nauwelijks gehandhaafd. Vanaf 1 januari 2025 verandert dit. De Belastingdienst gaat scherper controleren of een werkrelatie écht past bij zelfstandigheid. Er geldt wel een overgangsperiode van een jaar. In dat jaar worden nog geen boetes opgelegd, maar kunnen er wel naheffingen volgen voor loonbelasting.
Let op: De Wet DBA wordt waarschijnlijk in 2026 vervangen door de Wet VBAR (Vereenvoudiging en Beheersing Arbeidsrelaties). We houden je uiteraard op de hoogte.
Gevolgen van schijnzelfstandigheid
Als de Belastingdienst vaststelt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, heeft dat gevolgen voor beide partijen:
Voor de zzp’er:
- Boetes of terugbetalingen
- Verlies van belastingvoordelen, zoals de zelfstandigenaftrek of startersaftrek
- Inkomen terugbetalen, omdat je volgens de fiscus eigenlijk werknemer was
Voor de opdrachtgever:
- Naheffingen voor loonbelasting en premies
- Rechten toekennen zoals bij werknemers, zoals doorbetaling bij ziekte
- Extra administratieve lasten
Twijfel je? Check het op tijd
Op de website van de Rijksoverheid staat een handige keuzehulp waarmee je kunt toetsen of er sprake is van een dienstverband. Twijfel je daarna nog steeds? Schakel dan fiscaal of juridisch advies in.
Voor zzp’ers:
Bekijk je huidige werkrelatie kritisch. Werk je écht zelfstandig? Bepaal je zelf waar, wanneer en hoe je werkt? Kloppen je contracten? Overweeg een modelovereenkomst als je twijfelt.
Voor opdrachtgevers:
Draait de zzp’er écht zelfstandig mee, of lijkt het toch op loondienst? Werkt iemand op vaste tijden, op locatie, met jouw spullen? Dan is het tijd om opnieuw naar de afspraken te kijken.
Bij Dijk en Waard Uitzendbureau vinden we heldere afspraken en eerlijke werkrelaties belangrijk. Of je nu werkt als zzp’er of zzp’ers inhuurt, het is jouw verantwoordelijkheid om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Heb je hierover vragen of wil je sparren over je situatie?
Neem gerust contact met ons op, we denken graag met je mee.
